Vandaag
begin ik niet met en zo…
Die periode die ik nog altijd liever oversla
Gisteren was het 1 december en deze 1ste december is een beetje anders dan de vorige 33 die we zonder hem vierden, deze 1ste december zou zijn 80ste 1ste december geweest zijn en wat een feest zou dat niet geweest zijn?
Uiteraard is het puur speculatie of hij er al dan niet nog zou geweest zijn, maar ik geloof graag van wel. Ik geloof ook graag dat hij nog altijd jong van geest zou geweest zijn maar tegelijkertijd ook nog veel ambetanter dan vroeger, "een oude Grumpy" noemde mijn moeder het nog gisteren aan de telefoon. Hij zou zijn kleinkinderen enorm verwend hebben en tegelijkertijd mijn zus en ik vervloekt omdat het allemaal meisjes zijn.
Zijn haar zou grijs geweest zijn, als hij er enigszins nog zou gehad hebben, maar zijn zin voor humor, dat weet ik wel zeker, die zou nog scherper dan ooit zijn geweest.
Ik vervloek mezelf een beetje. Ik deed er meer dan 33 jaar over om die vervloekte plaats te bezoeken en kwam er toen al snel achter dat, mocht ik dat eerder gedaan hebben, er een aantal zaken ook veel eerder duidelijk zouden geworden zijn en zo beter een plaats zou hebben kunnen geven.
Ik schreef toen bij thuiskomst heel kort dat ik nog zou terugkomen op die reis, ik moest het nog verwerken. Het kwam er niet meer van, deels omdat ik aanvankelijk twijfelde of ik mezelf nog “publiekelijk” zo bloot zou willen geven, deels omdat dan plots het toeristische seizoen voor de deur stond en dan is daar gewoon geen tijd voor.
Gisterenochtend, terwijl ik naar de bandencentrale reed om een paar oude Panda-velgen op te halen, begon het weer te broeden in mijn hoofd en dan schrijf ik een complete mentale tekst die ik nu ga typen. Hij zal er zoals gewoonlijk weer helemaal anders uitzien als deze morgen in mijn hoofd.
Boekarest, januari 2023
Eigenlijk begint dit verhaal precies 1 jaar geleden op 1 december 2022. Mijn jongste belt mij en vertelde me dat ze samen met haar liefje, nu lief, naar Boekarest gaan. Ze wil zien waar dat verhaal, dat ze al zo lang hoort, zich heeft afgespeeld en of mama en ik mee gaan... “Nee amò, ik vindt dat helemaal ok dat jullie dat willen doen, doch, ik blijf gezellig thuis”. Drie dagen later en helemaal rond haar vinger gedraaid waren de tickets geboekt, het logement geregeld en een aantal personen ter plaatse gecontacteerd...
Ik wilde geen spoor van massamedia en/of politici tijdens die zo lang uitgestelde reis. Ieder jaar was er wel één of andere journalist en/of politieker die ernaar vroeg om haar of hem te vergezellen naar die bewuste plaats, ik heb dat altijd geweigerd en steeds met het idee “dit jaar ga ik er naartoe, met naaste familie of desnoods alleen”.
Kort voor mijn jongste uiteindelijk voor Loredana en mij de tickets boekte werd ik nog gecontacteerd door ene journalist met name PVG, in naam van de pers-attachee van ene eerste minister met name ADC... En nee het is niet de bekende en schitterende rockgroep, daarvoor ontbreekt er een C. Al schijnt het dat ADC in andere, Italiaanse, dingen rockt, maar dat zijn maar geruchten natuurlijk...
Of ik “ADC wil vergezellen om het gerenoveerde monument voor mijn vader en het nieuwe monument¹ in Popesti-Leordeni - een buitenwijk van Boekarest – in te huldigen?”.
Sommigen zullen dat niet begrijpen. Mijn afkeer tegenover de massamedia werd na het drama groter dan mijn liefde die ik er voor had voor mijn vader sneuvelde. Mijn afkeer voor politiek en politici was toen al groot, de meer dan drie decennia sindsdien hebben vooral aangetoond dat die afkeer in beide, en vele, gevallen terecht is, ik ga daar nu niet verder over uitweiden.
Dat een journalist mij in naam van een politieker contacteert kan er bij mij niet goed in, die "nauwe relaties" tussen politici en journalisten zijn wat mij betreft niet gezond, het brengt "vrije en objectieve" berichtgeving in gedrang.
Nee, ik ga dus niet met politici en/of journalisten of andere zo’n persoonlijke momenten beleven. Bovendien doen ze dat meestal gewoon uit zelf-interesse, wat ze ook mogen beweren.
En dus stonden we op 11 januari op de luchthaven in Rome met enkel handbagage en ik eigenlijk met een klein hartje maar wel blij dat ik daar met mijn jongste, mijn naar (alle) waarschijnlijkheid eerste schoonzoon, en mijn madam was. Ik had namelijk altijd gezegd dat ik er de eerste keer alleen zou naartoe gaan.
Rond de middag steeg het vliegtuig (de bus zou belachelijk zijn) op en ging het richting het oosten. Een zonnige dag, amper bewolking, wat ons op een bepaald moment toeliet zowel de westelijke als oostelijk Italiaanse kustlijn te zien (alhoewel Loredana daar nog altijd twijfels over heeft). Een vlucht van een paar uur ook al kwamen we pas 3 uur later aan, maar dat schijnt iets te maken te hebben met uur verschil, of zoiets...
Tegen dat we goed en wel in het centrum van Boekarest – waar we door Italiaanse dichte vrienden een appartement aangeboden kregen - waren aangekomen waren was het donker, regende het en was het behoorlijk koud.
Even opfrissen, niet echt nodig gezien de kou, en dan iets gaan eten. Gelukkig was er vlakbij al snel iets dat vooral de jeugd aanstond, doch, helemaal geen lokale keuken serveerde. Steaks, medaillons en hamburgers met frietjes dan maar, heel degelijk moet ik toegeven en er was dan ook nog eens een net zo degelijk groepje dat live optrad. The Pub.
Dat was het voor avond één, de vermoeidheid stuurde ons rechtstreeks naar ons bed.
Vroeg naar bed, vroeg op dus, alez, ik toch. Rond 5u zoals gewoonlijk dus trok ik mijn stoute schoenen, en vooral warme kleren, aan en ging op zoek naar een degelijke espresso... Niet dat ik verwachtte dat er iets open zou zijn, laat staan dat ik een degelijke espresso zou vinden. En toch vond ik iets dat op een night-shop leek, de koffie daar ga ik verder niets over zeggen...
Breakfast at Paul's, thermen en een duur restaurant
Toen eindelijk de rest van de familie, en bijna familie, op en min of meer op was en de stad stilaan wakker werd gingen we bij Paul, ons aangeraden door diezelfde Italiaanse vrienden, ontbijten. De cappuccino was heel degelijk, de ontbijtkoeken ook.
Voor de
rest was dag twee puur toeristisch en volledig georganiseerd door mijn jongste,
dus ik had, zoals gewoonlijk, niets in de pap te brokken.
Het gros van de dag spendeerden we in de blijkbaar wereldbekende thermen van
Calea net buiten Boekarest. Zeker de moeite al hou ik veel meer van de Italiaanse
Thermen van Rapolano en nog meer van de vrije thermen die je in heel Italië
vindt. ’s Avonds, voldaan en vooral terug moe, stond het, alweer blijkbaar
wereldberoemde, must go to restaurant Caru’ cu Bere op het programma. Zeer lekker eten in een zeer typisch kader
met traditionele schotels, dansen en muziek en een zeer
gepeperde rekening... ook...
En dan was er de een beetje gevreesde dag twee...
Na het ontbijt, alweer bij Paul die we overigens nooit zagen, werden we
opgehaald door een delegatie met onder andere de staatssecretaresse Irina
Leulescu en haar, euh... secretaresse (de staatsmaitresse?) Ioana Vrincianu en
de journalist Cosmin Dincu die al die jaren blijven proberen is de échte
waarheid te achterhalen ivm. wat er die nacht gebeurde en de hele revolutie.
Onder politie escorte, jawel, ging het richting het recent gerenoveerde
monument voor mijn pa op het “Piata Danny Huwé”.
Grappig verhaal op deze moeilijke dag: Mijn dochter en mijn waarschijnlijk toekomstige schoonzoon hadden we in de mooiere staatswagen (vlaggen op de motorkap inclusief) met de Staatssecretaresse gestoken (letterlijk) want ik wilde liever bij de Cosmin zitten. Ik had namelijk zoveel vragen die ik uiteindelijk pas veel later op de dag zou stellen.
Onderweg was er natuurlijk verkeer en ondanks de politie escorte raakten we even die staatswagen kwijt.
Oef, de wagen was terug in het vizier. Ik maakte nog de opmerking tegenover Loredana dat “die vlagjes op de motorkap precies toch verkleurd waren en meer op de Franse dan op de Roemeense vlag leken”. De gesprekken met Cosmin en Iona, die meer over koetjes en kalfjes gingen, gingen ondertussen gestadig door in een gebrekkig Frans (toevallig).
De staatswagen die we ondertussen volgden reed dan plots de oprit van het presidentieel paleis op... Er bleek een beetje verbijstering bij de staatssecretarre’s secretaresse alsook bij Cosmin, bij mij was de verbijstering zowaar compleet en mijn reactie tegen Lori was dan ook: “ze gaan ons toch niet bij de president steken?”. Ik had namelijk geen cravat mee...
Toe we al een heel stuk binnen het presidentieel domein reden en de staatswagen – waarvan iedereen overigens nog altijd overtuigd was dat dat de juiste was – die we volgden stopte en er twee elegante mensen uitstapten... bleken dit de Franse ambassadeur en zijn madam(e) te zijn... oeps...
We zaten dus wel degelijk verkeerd en de president hebben we dan maar niet ontmoet, zijn een beetje in paniek zijnde veiligheidspersoneel wel: “we mochten vertrekken”.
Swat, uiteindelijk kwamen we 10 minuten later dan voorzien ook aan bij het monument waar Irina (de staats, alez, je weet het ondertussen al) ons een beetje verbijsterd stond op te wachten. Nog een aantal belangrijke personages had zich ondertussen bij de delegatie gevoegd, waaronder Roes, Deputy Head of Mission van de Belgische ambassade, maar mijn wens om er geen pers bij te halen en het allemaal informeel te houden werd perfect gerespecteerd. Na een paar foto’s bij het monument lieten ze mij ook ruim de tijd om het, samen met mijn naasten en daarna ook even alleen, allemaal in mij op te nemen. Ik kreeg het eerlijk gezegd moeilijk en kon de tranen niet bedwingen, ook niet na 33 jaar. De impact en het besef dat het zich daar allemaal had afgespeeld was een zware dobber.
Ik haalde diep adem, wandelde rustig terug en kon dan ruim de tijd nemen om al mijn vragen te stellen. Ik had er heel wat, het bleef echter heel beperkt, ik had het op dat moment niet zo in me, ik moet nog eens terug gaan als ik er mijn gedachten beter bij heb.
Ze beantwoorden uitgebreid mijn vragen en dan was het tijd voor het bezoek aan het nieuwe monument in ¹Popesti-Leordeni.
Alweer met een blauw-witte met zwaailichten uitgeruste, ik denk Lada of in ieder geval een oude Skoda, wagen voor ons reden we naar het monument in ¹Popesti-Leonardi waarvoor ik was uitgenodigd voor de inhuldiging op 20 december 2022. Toen ik de foto’s van die inhuldiging zag was ik blij dat ik niet inging op die uitnodiging, een hoop journalisten en een pak politici, nope...
Het was nu zo veel aangenamer met een
beperkte groep mensen die een groot deel van of heel hun leven wijdden om de
revolutie levend te houden ook in de schoolboeken. Want amper 33 jaar later weet de Roemeense jeugd
naar het nog weinig van wat er zich in 1989 afspeelde. Dit komt grotendeels door wie er sindsdien
aan de macht was, ze vergeten het liever, je weet maar nooit dat jongeren op
ideeën komen mocht het nodig zijn. Na een korte rondleiding en het overhandigen
van een reeks memorabilia’s werden we terug naar onze tijdelijke woonplaats
gebracht.
Een middagmaal en toeristisch bezoek aan het oude centrum van de stad een
etentje onder ons, jawel, bij een degelijke Italiaan "Martina" (die we overigens ook niet te zien kregen) want na 2 dagen hadden we
daar, reeds al, dringend nood aan.
Stof om over na te denken, bijna een jaar lang
De dag van vertrek spendeerden we met onze Romeinse vrienden wiens appartement we hadden mogen gebruiken, voor we rustig afzakten naar de luchthaven en het vliegtuig opstapten richting Rome.
Ik weet het, het lijkt een beetje op een reisblog, Boekarest is dan ook een aangename stad al zijn een paar dagen genoeg om de essentie ervan te bezoeken.
De reis en de reden erachter hebben echter een diepe indruk op me achtergelaten en ik heb een aantal dingen over mezelf en mijn leven na het overlijden van mijn vader geleerd. Zo ben ik bvb. dan pas tot het besef gekomen dat ik eigenlijk lang niet mezelf was maar de zoon van. Dat kan raar klinken, doch, zo was het gewoon. Aanvankelijk, als jonge gast, vond ik dat schitterend, tenslotte is de zoon van een beroemd persoon dat toch ook? Wat je echter niet beseft is dat je daardoor gedurende lange tijd jezelf, je eigen persoonlijkheid en zelfs een stuk van je eigen karakter verliest. Je leeft in een soort waas, een soort luchtbel en een luchtbel die spat uiteen op een bepaald moment. Dat is dan ook meerdere malen gebeurd, gelukkig zonder zware gevolgen (al zullen sommigen daar anders over denken).
Toen ik bij het monument kwam en mij werd verteld wat en waar het precies gebeurd was, vanwaar er werd geschoten, waar die tank stond en de tramrails vroeger lagen, kroop ik automatisch terug in die luchtbel. Ik besefte dat echter pas toen we alweer een tijdje thuis waren en het duurde redelijk lang voor ik alles een plaats kon geven als dat al dan niet gelukt is.
Daarom moet ik nog eens terug zodat ik het allemaal veel bewuster en nuchterder kan beleven. Wanneer dat zal zijn kan ik niet zeggen. In theorie zou ik op 20 december aanstaande naar de memoriaal in Popesti-Leordeni gaan, doch, ik heb andere prioriteiten nu en het zal er behoorlijk druk zijn zo rond de kerstperiode en die vermijd ik liever.
Voilà, c'est tout. Het de tekst is een beetje lang maar als je dit leest kan dat betekenen dat je tot hier bent geraakt, of je bent aan het scrollen gegaan...
Keep
smiling
Pax et Bonum
¹Het monument in Popesti-Leordeni werd volledig op kosten van de lokale burgemeester gebouwd, op zijn bescheiden eigendom en niet alleen voor mijn vader maar ook voor de Franse journalist Jean-Louis Calderon, gesneuveld onder een tank, en de Engelse fotograaf Ian Parry die omkwam in een vliegtuigcrash² alsook voor de vele doden die er vielen onder de “rebellen” die de revolutie begonnen. En dat laatste is eigenlijk de belangrijkste reden waarom dat monument net in Popesti-Leordeni werd opgericht, het is daar dat de revolutie begon.
Ian Perry:
Photographer
Jean-Louis Calderon:
Journalist
²Waarschijnlijk de ongelukkigste dood, als
zoiets bestaat, onder de mediamensen die in Boekarest sneuvelden: op 28/12/89
keerde Ian Parry terug huiswaarts met een Antonov van TAROM van Boekarest naar
Belgrado (Beograd). De vlucht zou nooit
op haar bestemming aankomen. Amper 50km
buiten de Roemeense hoofdstad stortte het vliegtuig neer. Het onderzoek werd nooit echt afgesloten, de
meest logische verklaring is dat het vliegtuig werd neergeschoten door
grond-lucht-raketten.
Bucharest 33 years later